Czy wydobycie Bitcoina jest opłacalne?

Quantitative Finance Research Group WNE UW i projekt Labyrinth HF

Czym jest Bitcoin (BTC) ?

Bitcoin to najpopularniejsza obecnie kryptowaluta, która została wprowadzona w 2009 roku przez osobę lub grupę osób o pseudonimie Satoshi Nakamoto. Jest to wirtualna waluta, oparta na rozproszonym systemie księgowym, określającym stan posiadania.

System oparty na technologii blockchain pozwala na szybkie przekazywanie środków dowolnemu uczestnikowi tej sieci. Bitcoin jest ponadnarodowy i niezależny od państw. Nie jest też powszechnie uznawanym środkiem płatniczym, więc jego bezpieczeństwo i stabilność nie są gwarantowane przez żadne państwo.

Bitcoiny można kupić na giełdzie kryptowalutowej lub wydobyć w procesie "kopania kryptowaluty", który polega na udostępnieniu mocy obliczeniowej dla globalnej sieci, utrzymującej Bitcoina. Cena Bitcoina ustala się na giełdach kryptowalutowych w zależności od popytu oraz podaży. Więcej informacji na temat Bitcoina znaleźć można na Wikipedii (kliknij aby przejść).

Na czym polega kopanie (mining) BTC?

Weryfikacja transakcji w systemie blockchain, na którym bazuje Bitcoin jest dokonywana przez użytkowników sieci. Bezpieczeństwo transakcji i stabilność systemu wymaga więc stałej obecności wielu podmiotów, gotowych potwierdzać parametry transakcji. W zamian za to osoby te otrzymać mogą rekompensatę w postaci pewnej ilości kryptowaluty od osób przeprowadzających transakcję (opłata transakcyjna) lub z puli nowo wyemitowanych ("wykopanych") monet, skąd pochodzi określenie "kopanie kryptowaluty". W ten sposób użytkownicy sieci Bitcoina ponoszą koszty utrzymania systemu, zapewniając jego stabilność.

Wydobycie (kopanie) Bitcoina, czyli branie udziału w utrzymaniu sieci, pozwala na otrzymywanie wspomnianych wcześniej korzyści porporcjonalnie do udziału w całej sieci. Oznacza to, że pewna pula emitowanych jednostek rozdzielana jest pomiędzy kopiących (tzw. minerów). Utrzymywanie sieci wiąże się jednak z zakupem kosztownego sprzętu, który pobiera duże ilości energii, co powoduje, że inwestycja w kopanie BTC nie zawsze okazuje się opłacalna.



Czy wydobycie Bitcoina jest opłacalne?

W obecnych warunkach rynkowych wydobycie Bitcoina nie jest opłacalne (dane na 25.07.2018r.). Wynika to z ogromnej liczby kopiących obecnych w sieci (w praktyce zależy od mocy obliczeniowej sprzętu podłączonego do sieci), pomiędzy których dzielone są zyski. Osiągane z miningu przychody są więc bardzo wrażliwe na zmiany liczby pozostałych kopiących. Nie bez znaczenia są także koszty zakupu odpowiedniego sprzętu (koparek), który cechuje się dużym zużyciem prądu. Przy pozostałych czynnikach niezmienionych realna wartość koparki będzie spadać wraz ze wzrostem liczby uczestników sieci. Wszystkie te czynniki sprawiają, że nawet przy okresowym osiąganiu dodatnich przychodów nie należy spodziewać się zwrotu z inwestycji w koparki przy obecnym stanie rynku.

Ostatnio mogliśmy zaobserwować spadek hashrate'u sieci, co oznacza, że ogromna rzesza osób prowadzących działalność miningową rezygnuje z niej i odpina się od sieci. Zmniejszenie się liczby kopiących powinno zwiększyć zyski notowane przez osoby, które pozostały w sieci, ale nie na tyle, aby stało się to opłacalne. W kolejnych miesiącach najprawdopodobniej z sieci odchodzić będą kolejne podmioty, aż do momentu w którym wydobycie Bitcoina będzie opłacalne. Jeżeli, założymy, że uczestnicy rynku będą podejmować racjonalne decyzje można oczekiwać, że w dłuższym horyzoncie rynek osiągnie stan równowagi w punkcie gdzie rentowność kopania BTC będzie dawała rezultaty zadowalające podmioty istniejące już w sieci, jednak nie będzie na tyle atrakcyjna aby kolejni uczestnicy dołączali do rynku. Co oznacza, że nie należy się jednak spodziewać w dłuższym okresie ponadprzeciętnej opłacalności kopania BTC. Należy oczywiście założyć, że będą okresowe odchylenia od stanu równowagi spowodowane zmianami czynników wpływających na koszty lub przychody działalności miningowej. Przy założeniu racjonalności uczestników rynek powinien powracać do stanu równowagi. Przy czym nowy stan równowagi może być w innym miejscu niż poprzedni.



Główne czynniki wpływające na opłacalność miningu




Cena Bitcoina

Notowania Bitcoina są niezwykle ważnym czynnikiem, wpływającym na opłacalność działalności miningowej, ponieważ wszelkie przychody z tej działalności są otrzymywane w kryptowalucie, natomiast koszty, takie jak zakup sprzętu i opłaty za prąd ponoszone są zwykle w walucie tradycyjnej.

Mimo, że cena Bitcoina jest procesem stochastycznym (jest losowa) to ryzyko, może być zabezpieczone za pomocą kontraktów terminowych.


Koszt i amortyzacja sprzętu

Do wydobycia kryptowalut początkowo wykorzystywano komputery, później karty graficzne. Obecnie stosuje się specjalne maszyny, nazywane powszechnie "koparkami kryptowalut" tzw. ASIC (application-specific integrated circuit). Warto pamiętać, że zyski z działalności muszą pokryć również koszt zakupu tego sprzętu, którego wartość może się istotnie zmieniać w zależności liczby uczestników sieci.

Planując działalność koszt sprzętu znany jest z góry więc mamy do czynienia z elementem deterministycznym, który nie stanowi elementu niepewności w przedsięwzięciu biznesowym.


Liczba kopiących- hashrate sieci

Wielkość sieci (hashrate) jest niezwykle istotna, ponieważ czym większa liczba osób wydobywających Bitcoin (a dokładniej moc koparek podłączonych do sieci) tym mniejszy udział pojedynczej maszyny tzn. tym mniej zarobić może pojedyncza osoba (liczba dostępnych do wydobycia Bitcoinów dla całej sieci w jednostce czasu jest z góry ustalona). Warto wziąć to pod uwagę rozważając inwestycję w wydobycie kryptowalut.

Nie znamy z góry wartości jakie przyjmie hashrate sieci w okresie naszej inwestycji. Zmiany jego wysokości stanowią ryzyko, którego nie jesteśmy w stanie zabezpieczyć, ponieważ na rynku nie ma instrumentów finansowych pozwalających zabezpieczyć to ryzyko.


Cena prądu i chłodzenie

Bitcoin wydobywany jest za pomocą specjalnych maszyn - koparek, które pobierają duże ilości prądu. Ceny prądu różnią się pomiędzy krajami, co różnicuje wysokość kosztów działalności miningowej. Bardzo ważne jest również zapewnienie odpowiedniego chłodzenia, co łatwiejsze jest w krajach o zimnym klimacie.

Mimo, że ryzyko zmian ceny energii elektrycznej istnieje to mamy możliwość eliminacji ryzyka niepewności poprzez zabezpieczenie się przy pomocy odpowiednich instrumentów na rynku.

Kiedy kopanie BTC może być opłacalne?

Wydobycie Bitcoina może być opłacalne w sytuacji drastycznego wzrostu jego kursu lub silnego spadku wielkości sieci, spowodowanego masowym rezygnowaniem podmiotów z działalności miningowej. Okres opłacalności może się także pojawić w momencie przełomu technologicznego np. wprowadzenia nowych, bardziej wydajnych lub trwałych koparek. Warto zwrócić jednak uwagę, że efekt szoku będzie trwał krótko - zachęceni zyskiem "górnicy" będą ochoczo dołączać do sieci, zmniejszając zyski wszystkich obecnych, aż do poziomu, w którym osiąganie ponadprzeciętnego zysku będzie niemożliwe.



Wydobycie innych kryptowalut

Nasze analizy dotyczą jedynie wydobywania Bitcoina, jednak opisane czynniki i ich wpływ na opłacalność działalności miningowej są analogiczne dla wielu innych kryptowalut. Warto zaznaczyć, że nie wszystkie kryptowaluty opierają się na systemie (proof of work) czyli opartej na kopaniu. Wydobycie innych kryptowalut może być obecnie opłacalne, jednak inwestując w taką działalność warto pamiętać o efektach opisanych powyżej.

Przede wszystkim trzeba pamiętać, że inwestycja taka obarczona jest dużą niepewnością, bo zależy od bardzo zmiennych wielkości, takich jak notowania kryptowaluty i jej hashrate, które bardzo silnie mogą się wahać w okresie inwestycji. Niezwykle istotny jest również automatyczny mechanizm dostosowania ilości kopiących - duże chwilowe zyski przyciągają nowe podmioty, co doprowadza do obniżenia poziomu zysków.



Zobacz więcej:



(źródła w języku angielskim)


Quantitative Finance Research Group WNE UW

Quantitative Finance Research Group to grupa badawcza działająca od 2010 roku na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. QFRG zrzesza doświadczonych naukowców i młodych badaczy, którzy wspólnie rozwijają zaawansowane projekty naukowe z zakresu finansów ilościowych, obejmujące zarówno prace teoretyczne jak i empiryczne.

Dla grupy ważny jest nie tylko niezwykle wysoki poziom przeprowadzanych badań, ale również ich wpływ na sektor finansowy oraz możliwość wykorzystania ich w praktyce. Dlatego też grupa podejmuje współpracę nie tylko z innymi uniwersytetami i jednostkami naukowymi, ale także z instytucjami finansowymi i najważniejszymi firmami sektora finansowego.

Projekt Labyrinth HF

Labyrinth HF jest projektem, w ramach którego tworzony jest innowacyjny fundusz hedgingowy ze zdywersyfikowaną strukturą przychodów z wielu różnych klas aktywów. Rozwijany przez grupę profesjonalistów, naukowców i entuzjastów nowych technologii, którzy wykorzystują swoje zróżnicowane doświadczenie, wiedzę i pasję do tworzenia nowej jakości w sektorze inwestycyjnym.

Dziesiątki badań naukowych, tysiące godzin dyskusji z profesjonalistami podczas konferencji, doświadczenie w zarządzaniu pierwszym polskim funduszem ilościowym, zaawansowana wiedza matematyczna, znajomość metod machine learningu i sztucznej inteligencji (AI) - to wszystko czyni ten projekt unikatowym na skalę Polski i świata.